وقتی حکومت مشروعیت خود را از خارج می گیرد...

با مطالعه تاریخ دوصد سال اخیر افغانستان دیده می شود که اکثر دولت‌ها، حتی آنانیکه در ظاهر داعیه ملی گرایی داشته اند، مشروعیت خود را از خارج گرفته و با حمایت خارجی ها بر اریکه قدرت نشسته اند.
ساده ترین پیامد چنین دست نشاندگی، قطع پیوند دولت-شهروندی و جزیره یی شدن ارکان مهم تشکیل دهند دولت یعنی حکومت، حاکمیت، مردم و سرزمین است. طبیعی است دولتی که در پیامد چنین روندی روی کار بیاید فاقد پیوند عاطفی، شهروندی و حقوقی لازم با مردم خودش است، چون وابستگی به خارج باعث می شود منابع داخلی مشروعیت، که از ابتدا هم بی اهمیت بود به تدریج به فراموشی سپرده شود.

علاوه بر این وقتی دولت مشروعیت خود را از خارج می گیرد، می توان انتظار وقوع چند پیامد عمده دیگر را نیز داشت:
اول. پدیداری دولت‌ های خودکامه، ناکارآمد، و فاقد توان و میل به پاسخگویی به مردم؛
دوم. مصرف توانمندی‌ های ملی برای جلب رضایت خارجی و در نتیجه عدم توجه به انکشاف داخلی؛
سوم. برجسته ساختن شکافهای قومی-زبانی و فروکاستن مشروعیت ملی و فراگیر به مشروعیت برخاسته از گروه‌های قومی-زبانی؛
چهارم. نهادینه شدن نگاه پروژه یی، مادی و کوتاه مدت به تعامل با کشورهای خارجی و در نتیجه فروکاستن « سیاست خارجی » به « روابط خارجی »؛
پنجم. فقدان مراجعه به عموم مردم برای مشورت در تصمیم گیری های کلان و در نتیجه رجوع به تعدادی اندک از نمایندگان تقلبی و خود فروخته که اکثراً از میان کسانی انتخاب می شوند که با سیاست های غلط حکومت همسو باشند؛
ششم. گسترش فرهنگ چاپلوسی و جیره خوارگی و بها دادن به «ارادت» به جای «مهارت» در انتصاب‌های دولتی به دلیل ترس از کودتا و انقلاب.

ما به مثابه شهروندان این کشور در تعامل با چنین حکومت‌هایی می توانیم چند کار انجام دهیم:
۱. شورش کنیم ( که بدترین کار است چون افغانستان ظرفیت نابسامانی جدیدی را ندارد)، ۲. بی تفاوت باشیم (که این شایسته یک شهروند دانای قرن بیست و یکمی نیست)، ۳. با بزدلی و ترس تحمل و صبوری کنیم و همانند مردم پیش از خود بخشی از مشکل افغانستان باشیم (روزگاری مارتین لوترکینگ در باب صبر گفته بود: من بارها کلمه "صبر کنيد" را شنيده‌ام، اين "صبر" تقريبا به معنای "هرگز" است! آنان که اجرای عدالت را بارها به تاخیر انداختند قصد تحقق آنرا ندارند!)
و ۵. با تدبیر، تغییرش دهیم و بخشی از « راه حل » مشکل کشور خود شویم و آن را شکوفا و پیشرفته بسازیم.
اختیار با خود ما است.

داکتر فرامرز تمنا

تگ ها:

نظرات بینندگان:

پربیننده ترین اخبار 48 ساعت گذشته