متن کامل سخنرانی دکتر پدرام در نشست مسکو

بسم‌الله الرحمن الرحیم!
السلام علیکم و رحمت‌الله و برکاته!

- ما آمده‌ایم در باره‌ی صلح سخن می‌گوییم؛ معنی‌اش این‌ است که جنگ در کشور ما ادامه دارد. بسیار روشن جناب آقای استانکزی فرمودند که، یکی از دلایل اساسی جنگ و شاید عمده‌ترین دلیل جنگ، حضورِ اشغال‌گرانه‌ی نیروهای خارجی و حضور آمریکایی‌ها است.
من در جلسه دیروز هم گفتم، در این مورد با هیات محترم طالبان کاملا موافقم. بسیار روشن، نه خارجی می‌گویم نه غیر خارجی؛ یک نیروی اشغالگری بنام آمریکایی‌ها آمده‌اند و کشور ما را اشغال‌ کرده‌اند و هیجده سال است آنجا (در افغانستان) به‌سر می‌برند.
همین‌حالا که ما درباره‌ی صلح سخن می‌گوییم، در هلمند بُمباران کردند چهار تن از اعضای یک خانواده را کشته‌اند. در جنوب و غرب بُمبارد می‌کنند، در شمال بُمبارد می‌کنند و قتل عام می‌کنند. چرا آقای غنی مشکل تراشی می‌کند، می‌گوید که اگر این‌ها (آمریکایی‌ها) بروند ما سقوط می‌کنیم؟ چنین تشویش چرا وجود دارد؟ اگر این دولت دولت ملی است؛ اگر این دولت دقیقِ (انتخاب‌شده)ی آرای مردم است؛ چرا از رفتن نیروهای خارجی ان رژیم (رژیم کابل) می‌ترسد و چرا شما (تیم شرکت کنندگان کابل در نشست) می‌ترسید؟! ترس از این بابت است که اگر این‌ها (خارجی ها) بروند، فکر می‌کنید که از این رژیم شما سقوط می‌کند. اگر یک ملت این‌قدر ناتوان است که مبتنی بر نیروی خارجی می‌خواهد ادامه بدهد؛ از همین‌حالا سقوط کند. تدابیر اش را بگیرید مردم بتواند به‌طور عادی زندگی بکنند.
بنابر این، من با اصرار می‌گویم، انشاءالله زودتر بروند و هرچه زودتر بروند مردم افغانستان از چنگال اشغال‌گرها خلاص بشوند و ما خودما بتوانیم تصمیم بگیریم و صلح هم باید درون زا (بومی)باشد، از داخلِ کشورِ ما بیرون بیاید و یک صلح پایه‌دار، باثبات و مردمی باشد. این حرف من درباره‌ی نیروهای خارجی و آمریکایی‌ است!

- در رابطه با قانون اساسی: قانون اساسی باید تغییر بکند. خیلی از دوست‌ها گفتند قانون اساسی خیلی خوب است، خیلی دموکراتیک. اما این قانون هم از نظر اسلامی‌اش اشکال دارد هم از نظر دموکراتیک بودنش. حالا من به‌جنبه‌های غیر دموکراتیکِ قانون اساسی نمی‌پردازم، به‌دلیل این‌که ممکن است فرصت بحث زیاد نداشته باشیم. بحث‌های فراگیری در رابطه به این قانون خواهیم داشت فعلن بیشتر به‌این موضوع نمی‌پردازم. قانون اساسی اشکالات بسیار دارد- یکی از اشکالات این قانون، تمرکز بیش از حد قدرت در اختیار یک به‌اصطلاح رییس جمهور است، که ما بارها نسبت به این قانون از این بابت انتقاد داشته ایم. قانون اساسی موجودِ افغانستان، حالا جنبه‌های اسلامی‌اش را بزرگان رویش گفتگو خواهند کرد- تنوع فرهنگی، تنوعِ مذهبی و تنوعِ زبانی مردم افغانستان را برنمی‌تابد. بنابر این، این قانون، قانون دموکراتیک نیست. من موارد دیگری هم دارم درمورد که قانون بحث بکنم که چرا دموکراتیک نیست.
بنابر این، قانون اساسی باید تغییر بکند، باید تعدیل شود، باید بالایش گپ بزنیم؛ قانون اساسی نص نیست، کلام‌الله نیست، دوتا آدم آمدند قانون اساسی نوشتند، باید جاهایی که اشکال دارد تغییر داد و آنرا منطبق ساخت با خواسته‌هایی که ما در سرزمین مان داریم.

- در رابطه به مسایل صلح و جنگ و این‌که حالا ما به‌ چه‌چیزی بیشتر در این اجلاس نیاز داریم یا نداریم، نکته‌ی خوبی را جناب آقای قانونی اشاره کردند. بگذارید من روشن بگویم، من بسیار صریح‌ هستم در بحث‌هایم جناب آقای کرزی!
یک مجموعه‌ی از همین‌جمع (اشاره به آقای کرزی، آقای قانونی، آقا عطا محمد نور، آقای زاخیلوال، آقای اسپنتا و...) متصدیان درجه یکِ امور افغانستان بودند؛ هیجده سال.
تقریبا چهار دوره جناب آقای کرزی رییس جمهوری بود، دوره‌ی موقت، دوره‌ی عبوری بعد...، جناب آقای قانونی معاون اول ریاست جمهوری بود، جناب آقای محقق معاون اجرأیی هستند، جناب آقای اسماعیل خان وزیر بودند، جناب آقای اسپنتا مشاور شورای امنیت ملی؛ این نسل، این جوانان که هر روز سوال می‌کنند؛ چرا در رابطه به این جلسه این‌همه بحث است در رسانه‌های اجتماعی؟ چرا اعتراض دارند؟ اعتراض این نسل این است که نسبت به این مجموعه باور های شانرا از دست داده اند. میگویند، ۱۸ سال شما بودید، اشغال‌گر ها در زمان شما آمدند در افغانستان، اگر فساد است، اگر اشغالگری است، اگر تعدی و ظلم است، اگر بی‌عدالتی است، خوب شما مسوولان دولت بودید. نمی‌شود سرانِ حکومت در عین حال هم سرانِ حکومت باشند و هم در پهلوی اپوزسیون حکومت باشند. برای من خیلی جالب است که یک مسوول دولت که برحال است میگوید که این دولت خوب کار نمی‌کند. به‌اینگونه اپوزسیون در هیچ جای دیگر دنیا من ندیده ام. اخلاق سیاسی ایجاب می‌کند در یک جایی وقتی که تیم‌هایی در داخل یک دولت باهم کنار نمی‌آیند، همین‌حالا آمریکا را نگاه کنید: «میگوید من با آقای ترامپ به‌عنوان وزیر خارجه کار نمی‌کنم چون من با آقای ترامپ اختلاف نظر دارم‌.»
اینجا (در افغانستان) یک آدم، هم وزیر داخله است، هم وزیر خارجه است، هم معاون است، هم صدراعظم است، هم والی است؛ بعد می‌گوید دولت را هم قبول ندارم. آقا! قبول نداری استعفا کن!
بنابر این، این‌ جمعی که اینجا نشسته ‌اند؛ من بحثِ بزرگانِ تحریک اسلامی را ندارم، برای این‌که این‌ها مواضع شان روشن است، طرف‌دارهای شان و حضور شان مشخص است (در میدان‌های جنگ اند و در ابلاغیه شان دلایل شانرا گفتند) حالا هرکسی برای کاری را که انجام می‌دهد دلایل و توجیه خود را دارد.
من این‌جماعت خود (جمع شرکت کنندگان افغانستان) را گفتم. آیا واقعآ نماینده هستید، نماینده مردم افغانستان؟ امروز خیلی از احزاب اعتراض داشتند؛ جمعیت اسلامی اعلامیه داد، جناب صلاح الدین ربانی. حزبِ محور اعلامیه داد. جنبش روشنایی، جنبش رستاخیز تغییر، و این‌ها میلیون‌ها آدم اند. چطور می‌شود این‌ها را نادیده گرفت؟ چطور می‌شود این‌ها را فراموش کرد؟
هیچ شکی وجود ندارد، این جلسه خیلی خیلی مهم است! آدم‌ها و شخصیت‌هایی جمع شده اند که خیلی جاها باهم اختلاف نظر داشته اند و خیلی جاها با همدیگر برخوردهای مسلحانه داشتند. از این بابت، برادران ما (مسوولین برگزاری) زحمت کشیدند، سپاس‌گزار هستیم، کار بزرگی کردند، قدم بسیار بزرگی برداشته شده است.

- برای اینکه این نشست ادامه پیدا بکند، پیشتر بحث شد که اعلامیه صادر شود که ما آتش بس کنیم. استفاده از قوی قهریه از صلاحیت‌های اختصاصی دولت است. یک آدم آنجا نشسته بنام غنی رییس جمهور است. همین‌حالا که درباره‌ی صلح بحث می‌کنیم؛ در چاربولک، در مزار و درخیلی از ولایات افغانستان عملیات نظامی بسیار سنگینی علیه طالبان ادامه دارد. خوب، من نمی‌گویم که در رابطه به آتش بس تصمیم نگیریم. اگر آمدند آقای استانکزی (رییس هیات طالبان) یک اعلامیه‌ی یک‌طرفه صادر کردند که بله، ما آتش بس می‌کنیم، آیا آن‌طرف (طرف دولت افغانستان) هم حاضر هستند آتش بس را قبول کنند یاخیر؟ ما و شما (دیگر شرکت‌کنندگان از کابل) نیروهای مسلح در اختیار ما نیست که در اینجا نشسته‌ایم. فرمانده نیروهای مسلح آقایی بنام غنی است. اگر غیر از این بود، چرا حالا جنگ ادامه دارد در افغانستان؟ چرا همین‌حالا جنگ در مزار ادامه دارد؟ چرا جنگ در قندوز ادامه دارد؟ باید واقع‌بین باشیم در حدود تعیین این صلاحیت‌ها..!

من تاکیدم بر این است که: باید ما برویم به‌طرف صلح! سرزمین مان است. بسیار نکات خوبی را برادران مطرح کردند، همه. اما چگونه، با چه‌شیوه و شکلی ممکن است؟ نسل‌های دیگری، آدم‌های دیگری در این‌کشور هستند که این‌ها هم باید حضور شان باشد در این‌ نشست‌ها. انها باز نمی‌گذارند کسی تصمیم بگیرد که شما این‌قدر هرچه خواستید فیصله بکنید و اینها کم نیستند، شما صفحات اجتماعی را نگاه بکنید. بنابر این، اشتباه بن نباید تکرار شود. اگر در بن نمایندگان تحریک طالبان حضور داشتند، ان‌ زمان اگر ما به توافق رسیده بودیم و درست کار کرده بودیم، ما مسلما ۱۸ سال جنگِ دیگر نداشتیم. یک عده نماینده جمعیت است، یک عده از داخل جمعیت اعلامیه داده اند. شما نماینده جمعیت هستید یا صلاح الدین نماینده جمعیت است؟
چگونه این کار را می‌کنید؟ اجازه دهید من سوال‌هایم را بسیار روشن بگویم. منظورم این‌ است که در رابطه به این مسایل صلح و جنگ، در رابطه به مساله‌ای که ما فعلا روبرو داریم، بحث بسیار روشن، دقیق! مشخص گپ بزنید، ما استقبال بکنیم، علاقمند هستیم که جلسات کارشناسی درست شود، روش‌هایش را بسنجیم، جوانب اش را اشاره کردم. اگر پذیرفته نشود شما چه‌کار اش می‌کنید؟ کودتا می‌کنید علیه‌اش؟ او (رییس دولت) می‌گوید من استعفا نمی‌دهم.
چه راه‌‌حلی وجود دارد؟ بعد، یک طرف هیات مذاکره کنند باید دولت باشد که مجبور بشود، می‌پذیرد حکومت مؤقت را یا نه؟ اگر غنی گفت من قبول ندارم باز ما چه‌کارش کنیم؟ بالای اینها باید فکر بکنیم‌. اما بر سر چند مساله کاملا من نظر مشترک دارم، برسر خروج نیروهای آمریکایی، سر اشغالگرها و اینکه این مساله محول بشود بر مردمان خودمان و مردمان خودمان که ما بتوانیم مسایل خود را مدیریت بکنیم.
به‌هرحال، این بحث‌ها را بخاطری کردم که باید واقع‌بین باشیم، در حدودِ صلاحیت‌های خویش تا ما بتوانیم به یک نتیجه برسیم.

در پایان، از فدراسیون روسیه تشکری می‌کنم و همینگونه از جامعه‌ی افغانستانی‌های مقیم فدراتیف روسیه سپاسگذاری می‌کنم که واقعا خیلی زحمت کشیدند. این‌جلسه خیلی مهم است، نباید به‌این جلسه سبک نگاه بکنیم ولی عدل همین است که هرچیزی را در حدود خودش باید نگاه بکنیم.
صلاحیت‌ِ ما ها چقدر در این جلسه است و بعد مردم افغانستان و بقیه نیروها چقدر حاضر هستند که این حرف ما را بپذیرند، آیا لازم است آنها دعوت شوند به مشارکت یانه؟ لازم است با این‌ نیروها گپ زده شود یانه؟ راه حلِ اساسی چه است؟ وقتی ما می‌خواهیم در رابطه به پایان رسمی این نشست یک قطع‌نامه صادر بکنیم، این قطع‌نامه قطع‌نامه ای باشد که ممکن باشد و بعد اگر این قطع‌نامه صادر شد مردم ما را چنین نگویند که این قطع‌نامه‌ای که شما صادر کرده‌اید قابل قبول نیست.
السلام علیکم و رحمت‌الله و برکاته