چرایی زوال رهبران شمال

به گزارش شبکه اطلاع رسانی افغانستان (afghanpaper)، رهبران جهادی که نقش تعیین کننده در برقراری دوران جدید افغانستان ایفا کرده اند حکم تهدید برای حاکمیت پشتون را دارند بر همین مبنا، سیزده سال زمامداری کرزی و سه سال حکومت اشرف غنی معطوف به حذف، طرد و تبعید آنان شد تا جایی که جز تعدادی اندک، باقی حتی قدرتمندترین ها از صحنه سیاسی خارج شده اند.

در این میان، چرا دوستم و عطا محمد به عنوان بلندپایه ترین مقام های غیرپشتون حکومت و قدرتمندترین رهبران جهادی نتوانستند یا وارد بلخ شوند و یا از بلخ خارج؟

هرچند در قدرت قومیتی، سیاسی و نظامی جنرال دوستم و عطا محمد شکی نیست و با وجود تمامی اختلاف های درون حکومتی و ترد شدن از قدرت همچنان توان به چالش کشیدن سلطه گری رییس جمهور را دارند اما رهبر میدان های نبرد نتوانست وارد افغانستان شود و والی بلخ ساعت ها منتظر در هواپیما آن هم در مقر فرماندهی خود اجازه خروج از بلخ را نیافت.

با وجود سلطه گری حکومت که سبب گسترش جنگ و کشتار مردم در جای جای افغانستان شده است و فقر و بی کاری بی داد اما مردم همچنان از مقابله رودرو با حکومت پرهیز می کند و جنبش های اعتراضی پس از چند صباحی با ارگ به توافق می رسد زیرا به افکار عمومی پی برده اند که دیگر دوران یکه تازی رهبر و خیزش های مردمی به پایان رسیده و اکنون، امریکا و قدرت غرب است که تصمیم گیرنده افغانستان می باشند.

حکومت اشرف غنی بدون برخورداری از پایگاه مردمی با تکیه بر حمایت خارجی از قبیله گرای تا همکاری با گروه های تروریستی اقدام و مهره های مهم قومیتی را یکی پس از دیگری یا ترور و یا حذف می کند زیرا نه تنها پایان دادن به تروریسم در افغانستان، خواست امریکا نبوده و نیست بلکه رهبران پشتون نیز با خون و جنگ است که به اهداف خود دست می یابند.

این در حالی است که فضا هر روز بر رهبران جهادی و به عبارتی جبهه مقاومت تنگ تر می شود تا جایی که رهبر میدان های نبرد در منطقه تحت نفوذ خود مورد سو قصد و اطراف بلخ در محاصره داعش و طالب قرار می گیرد.

در زمانیکه قدرتمندترین چهره های قومیتی برای حفاظت از جان با مصلحت اندیشی خواهان مقابله رودرو با حکومت نیستند و اکتفا به حرکت های نمایشی برای نشان دادن مخالفت ها می کنند، مردمِ احاطه شدن در میان گروه های تروریستی با دولتمردانی خاین و قومگرا در کنار خلع رهبری با اقتدار، رها شده در میان فقر و بی کاری بدل به موجی سرخورده شده اند که تنها حکم قربانی را دارند.

در همین راستا، کرزی که طی سیزده سال با تمامی توان زمینه های قوم گرایی و قدرت یابی طالبان را محیا کرد، اشرف غنی از این زمین حاصلخیز قومگرایی، داعش برداشت کرد و با ضربهِ سهمگین در تکیه به قدرت امریکا از دوستم گرفته تا عطا محمد را مجبور به ترک حکومت و در دورترین نقظه در انحصار تروریستان قرار دارد و باقی رهبران را منزوی و خانه نشین کرد.

کینه رهبران پشتون از جبهه شمال ریشه در سقوط حکومت داکتر نجیب دارد و به قدرت رسیدن رهبری غیرپشتون به ریاست جمهوری دوران جهاد و برهمین مبنا با همراه کردن حکمتیار که هیچ گاه به این جبهه ملحق نشد به دنبال حذف کامل رهبران شمال و نابودی نماد مقاومت می باشند.

و اینکه این قومیت در اختلاف های عمیق درونی به سر می برد و قومیت درانی به دنبال تصاحب قدرت از غلجایی است، ساده انگاری بیش نیست و نیات اصلی معطوف به در اختیار داشتن هم حکومت و هم رهبری جناح مخالف برای پشتون می باشد.

امریکا که قومیت پشتون را تنها متحد قابل اعتماد می داند و اروپا خواستار حفظ و تداوم آن است، رهبران غیر پشتون با تمامی توان در پی تقلا برای ماندگاری می باشند و چاره ای جز تلاش برای جلب حمایت های خارجی نداشته تا حداقل مناطق تحت نفوذ خود را حفظ کنند.

جنرال دوستم با وجود رهبری بلامانع برای قومیت ازبک که قدرتمند و با نفوذ در میان تبار خود است ضعفی بس بزرگ دارد و این نکته می باشد که برای بدل شدن به سلاحی قدرتمند در برابر تهدیدهای همچون ارگ و حکمتیار باید در میان قومیت خود حضور داشته باشد و در خارج از محدوده نفوذ و بیرون مرزهای کشور توانی برای مخالفت جز ایتلاف های ناهمگون ندارد.

و اگر چه عطا محمد در فرمانروایی و میان ارتش و ثروت خود است اما به وجود ناامن شدن شمال توسط داعش و طالبان که به یک قدمی بلخ رسیده اند، توان یک تنه به چالش کشیدن قدرت غنی را ندارد.

حال، اشرف غنی نیز با نزدیک شدن به پایان مدت زمان ریاست جمهوری اگر نتواند از حمایت مردمی برخوردار شود و یا حداقل به انسجام در پشتون دست یابد، بدل به مهره سوخته برای کاخ سفید می شود اما حکومت برای این قومیت باقی خواهد ماند حال در دستان رهبری دیگر.

کد (18)