وزیری که نمی تواند بخواند و بنویسد (فکاهی روز)

روخوانی وزیر مخابرات در یک نشست خبری افتضاحِ محض بود. وزیر حکومت به گونه‌ ای می‌ خواند که تصور می‌ کردی یک شاگرد صنف سوم مکتب روخوانی را تمرین می‌ کند تا معلم او را رهنمایی کند. حتی روخوانی بزرگسالان نوآموز زبان فارسی هم بهتر از وزیر مخابرات افغانستان است. آیا لازم است کسی که توان خواندن یک متن ساده‌ ی فارسی را ندارد، وزیر کابینه‌ ی افغانستان باشد؟ از روی سواد فارسی جناب وزیر می‌ توان سواد پشتوی ایشان را هم حدس زد. کسی که پشتو بداند و بتواند به پشتو بخواند و بنویسد حتما فارسی را به حدی که بتواند یک متن ساده را بخواند بلد می‌ شود.

برای یادگرفتن پشتو و نوشتن به این زبان باید متون قدیم و جدید پشتو را خواند. کسی که بتواند مثلا دستارنامه‌ ی خوشحال‌ خان ختک یا خیرالبیان بایزید روشان را به زبان اصلی بخواند حتما کم‌ و‌ بیش فارسی هم می‌ داند. در این دو کتاب متن‌ هایی به زبان فارسی هم وجود دارد. اگر کسی در افغانستان مکتب نخوانده باشد طبیعی است که پشتو و فارسی را در حدی که بتواند یک متن خبری را بخواند یاد نمی‌ گیرد.

در زندگینامه‌ ی وزیر مخابرات که در تارنمای اینترنتی این وزارت آمده است که ایشان به زبان انگلیسی تسلط دارد و حتی سازمان ملل متحد به ایشان سند افتخاری فصاحت در این زبان را به او داده است. تسلط به زبان انگلیسی یک امتیاز بسیار بزرگ است. وزیر مخابرات و تکنولوژی باید به زبان انگلیسی تسلط داشته باشد. تسلط به زبان انگلیسی باید یکی از معیارهای وزیر شدن باشد این خیلی مهم است. تسلط نداشتن به زبان انگلیسی به معنای این است که شخص مدعی به منابع دست اول رشته‌ ای که در آن ادعای تخصص می‌کند دسترسی نداشته باشد چنین کسی نباید به عنوان وزیر استخدام شود.

اما کسی که وزیر استخدام می‌ شود باید حداقل بتواند به زبان‌ های رسمی افغانستان تکلم کند. وزارت مخابرات صرف یک سمت فنی نیست. وزارت یک سمت سیاسی است. به همین دلیل است که در حکومت‌های پارلمانی در راس وزارتخانه‌ ها نمایندگان احزابی قرار می‌ گیرند که رای بیشتر آورده‌ اند. وزیر عضو کابینه است. در کابینه تمام مسایل استراتژیک مربوط به کشور مورد بحث و بررسی قرار می‌ گیرد. کسی که نتواند به زبان‌ های رسمی افغانستان تکلم کند چگونه می‌ تواند جنبه‌ ی سیاسی سمت اش را نمایندگی کند؟

جالب این است که وزیر مخاربرات حتی نمی‌ تواند اسم امیر شیرعلی‌خان را درست بخواند. وقتی وزیر مخابرات اسم امیر شیرعلی‌خان را به زبان می‌آورد به مخاطب این تصور دست می‌ داد که ایشان اولین بار است که با نام امیر شیرعلی‌خان مواجه شده است. وزیر مخابرات شاید پیش از این حتی نام امیر شیرعلی‌خان را جایی نخوانده بود. بسیار شگفت انگیز است که یک وزیر افغانستان تاریخ سیاسی نزدیک کشور اش را نخوانده باشد. شاید گفته شود که وزیر مخابرات در کودکی از کشور بیرون شده است و در اینجا مکتب نخوانده است. در زندگینامه‌ ی وزیر مخابرات هم آمده است که ایشان در خارج از کشور درس خوانده است. به نظر می‌ رسد که ایشان ابتدایی را هم در خارج از کشور خوانده است. خواندن مکتب ابتدایی در خارج از کشور عیب و ایرادی ندارد. پس از 1359 که سال تولد وزیر مخابرات است افغانستان دستخوش جنگ‌ های ویرانگر شد و بخش بزرگی از جمعیت افغانستان به خارج پناه بردند اما عیب بزرگ این است که کسی که وزیر حکومت افغانستان شده است حتی تاریخ سیاسی نزدیک این کشور را نخوانده است.

درباره‌ ی تاریخ سیاسی جغرافیایی که در آن زندگی می‌ کنیم یک عالم منبع به زبان انگلیسی در هر جای دنیا در دسترس است. حتی دانشنامه‌ هایی که در اینترنت در دسترس هستند معلومات کافی درباره‌ ی تاریخ سیاسی نزدیک افغانستان دارند. کسی که وزیر افغانستان می‌ شود باید کمی علاقه به گذشته ی این سرزمین داشته باشد و درباره‌ ی آن بخواند. اگر نخواند معنایش این است که ایشان علاقه‌ ای به تاریخ سیاسی و گذشته‌ ی این کشور ندارد. هر کسی حق دارد که به یک رشته‌ ی خاص علاقه نداشته باشد اما آدمی که معلومات تاریخی و تسلط اش به زبان‌ های بومی در حد وزیر مخابرات باشد دلیلی ندارد که به کابینه‌ ی افغانستان راه یابد به دلیل اینکه وزارت یک سمت سیاسی است و آدم ناآشنا به زبان‌ های بومی و تاریخ سیاسی مملکت به هیچ وجه نمی‌ تواند جنبه‌ ی سیاسی و اجتماعی کارش را نمایندگی کند.

وقتی رییس جمهور غنی می‌ گوید که وارث امان‌ الله خان است و می‌ خواهد پروژه‌ ی ناتمام او را کامل کند موضع سیاسی می‌ گیرد. وزیری که با تاریخ آشنا نباشد معنای این حرف را نمی‌ فهمد. وقتی وزیری معنای این حرف را نمی‌ داند چرا باید وزیر باشد؟ یک آدم تک‌ بعدیِ تخنیکی باید در یک سمت تخنیکی استخدام شود نه در پست وزارت. جالب این است که رییس جمهور غنی اعلام کرده بود که از هر نامزد وزیر شخصا مصاحبه می‌ گیرد، سوال مهم این است که وزیر بر حال مخابرات چگونه از جلسه‌ ی امتحان رییس جمهور نمره‌ ی قبولی آورده است؟ روشن است که رییس جمهور معین تخنیکی تعیین نمی‌ کرد، می‌ خواست وزیری برای کابینه بگزیند. این آقا چطور به سوال‌ های رییس جمهور پاسخ گفت؟ آیا رییس جمهور برای همه نامزد وزیران معیارهای واحد دارد یا اینکه معیارهایش چندگانه است؟ آیا رییس جمهور در جلسه‌ ی امتحان از وزیر بر حال مخابرات درباره‌ ی تاریخ خدمات پستی در کابل سوالی پرسیده بود؟

روزنامه هشت صبح